Trang chủ

Thông tin tra cứu

THẬP MỤC NGƯU ĐỒ TỤNG

TRÀN ĐÌNH SƠN dịch và chú giải

VIỆN NGHIÊN CỨU PHẬT HỌC VN

LỜI GIỚI THIỆU

Mười bức tranh chăn trâu (Thập mục ngưu đồ) là hình thức dạy “thuật luyện tâm”. Nó đuợc hình thành từ lúc nào không rõ. Chính ngài Văn Thê Châu Hoằng đời nhà Minh – Trung Quốc – trong lời tựa cho mười bức tranh ấy cũng nói là chưa rõ có phải do tay một người hay không?

Trong tục tạng hiện có hai loại tranh chăn trâu. Một là tranh Đại thừa, hai là tranh Thiền tông. Phổ Minh Thiền sư và Cự Triệt Thiền sư, mỗi vị làm 10 thi tụng cho 10 bức tranh này (Ngài Châu Hoằng cũng không rõ Phổ Minh là ai? Ở đâu?). Trong bản Tân khắc Thiền tông Thập mục ngưu đồ do Hồ Văn Hoán soạn, tập còn in thêm 10 bức tranh “Khổ lạc nhơn duyên” cũng một ý nghĩa là “Thuật luyện Tâm”

Mười tranh thi tụng này đến Việt Nam lúc nào không rõ. Trong các cuốn lịch sử Phật giáo Việt Nam hiện có cũng không thấy đề cập vị thiền sư hay cư sĩ nào nhắc nhở đến 10 bức tranh này. Nay Phật tử Trần Đình Sơn đưa tới nhờ tôi xem tập: “Thập mục ngưu đồ tụng luận giải” của ngài Quảng Trí, thiền sư VN thời Lê Dụ Tông, mà Phật tử đã sưu tầm, phiên dịch từ bản chữ Hán và chú thích kỹ lưỡng. Nhận được sách tôi rất mừng vì thấy đây là một phát hiện mới làm phong phú thêm cho cuốn lịch sử của Phật giáo VN được đầy đủ hơn.

Ngài Quảng Trí đã luận 10 bài thi tụng của Phổ Minh thiền sư, lời văn rất sáng sủa, ý nghĩa rất uyên bác, chú trọng thức tỉnh lòng người  học tu chính pháp, như ngài nói: “Lập luận không phải quý ở chỗ đàm luận rỗng tuyếch  vổ bổ mà quý chính là ở lời nhắc nhở, cảnh tỉnh người đời. Thật vậy, đọc ngài ta mới thấy chỗ dụng tâm tha thiết đó. Ngài lại được nhà vua đương thời tới chùa thăm viếng, hỏi chỗ hành trì mà viết ra văn bản giải luận này đề trình nhà vua như vậy chứng tỏ rằng ngài cũng là một vị thiền sư thạch trụ chốn tòng lâm. Tuy không được như ngài Chân Nguyên thiền sư đang được vua Lê Dụ Tông phong chức Quốc sư và có một vị tri sáng chói trong lịch sử Phật giáo ở Đàng Ngoài thời đại Lê Dụ Tông.

Trước khi vào chánh luận, ngài có viết một đoạn luận vè chưa chăn, toàn đề cập những hạng trong giới xuất gia mà không nói gì đến hạng tại gia. Phải chăng ngài cho rằng hạng tại gia đã hẳn là hạng chưa chăn  cho nên không nói đến mà chỉ cốt nói  nói đến những hạng người trong giới xuất gia là hạng gọi là chăn, hoặc chăn chưa tới nơi tới chốn. Quả đây là lời nhắc nhở thâm hậu của ngài đối với kẻ tu hành.

Để khỏi thất lạc một bản văn quý báu như vậy, tôi thành kính giới thiệu đến  quý vị độc giả công trình sưu tập và dịch thuật này của Phật tử Trần Đình Sơn.

                           Từ Đàm, ngày 4 tháng 3 năm 1990

                                  HT. Thích Thiện Siêu

MỤC LỤC

Lời giới thiệu

Lời đầu sách

Luận giải các bài tụng tranh chăn trâu

Bài tựa tranh chăn trâu

                                                  Quyển Thượng

Luận giải về các bài tụng tranh chăn trâu

Luận về chưa chăn

Nói về lúc mới chăn

Luận thẳng về lúc mới chăn

                                                   Quyển hạ

Luận giải về các bài tụng tranh chăn trâu

Bài tụng của Phổ Minh Thiền sư về tranh :

1.     Chưa chăn (vi mục)

2.     Mới dắt (Sơ điều)

3.     Chịu phép (Thọ chế)

4.     Quay đầu (Hồi thủ)

5.     Ngoan ngoãn (Thuần phục)

6.     Không ngại (Vô ngại)

7.     Theo cuộc (Nhậm vận)

8.     Quên nhau (Tương Vong)

9.     Riêng chiếu (Độc chiếu)

10.  Cả hai đều vắng mặt ( Song dận)

Tổng luận về tướng viên giác tịch quang và chân không diệu hữu

Các chú thích

Nguyên tác Hán ngữ

• Trang đầu
• Trang trước
• 25
• 26
• 27
• 28