Trang chủ

Thông tin tra cứu

TRIẾT - LÝ NHÀ PHẬT

ĐOÀN-TRUNG-CÒN

IN KỲ TƯ

MẤY LỜI ĐẦU

            Từ khi mới soạn mấy quyển trước, cho đến quyển này nhan đề "Triết-lý nhà Phật", tôi đã từng nghe nhiều người hỏi đáng quan tâm. Một nhà thương-gia, có lẽ vì mê thích trong cuộc lợi danh, có lẽ vì từng đếm những tấm giấy "xăng" với những tờ ngân-phiếu chớ không quen lật sách đạo-lý, có hỏi tôi rằng: "Nếu viết sách Phật làm cho người ta tu hết thì sẽ ra sao?". Hỏi có hơi mỉa mai, mà cũng vì không hiểu vậy. Nhiều người thanh-niên, thấy sách nầy, nhận ngay rằng mình không dám đọc, vì tuổi còn trẻ, đời còn dài, cuộc trần đương mặn, chưa phải lúc tu! Ấy là cảnh trí của hạng người đương mê sa thái quá, họ nghĩ cho rằng sự tu cũng phải gắt gao thái quá, nên họ sợ mà không dám biết tới.

Ấy tu là thế nào?

Đưa mình vào chùa, gõ mõ, tụng kinh, mặc nâu-sòng, đầu cạo trọc ăn những tương chao, ngủ nằm sơ sịa? Hay lánh mình lên non, trong một cảnh am, đói ăn trái cây, khát uống nước suối, sớm hôm kinh kệ chay lòng, đường trần-tục không còn đi lại? Ấy là một vài phương-tiện trong đường tu, chớ chẳng phải ai muốn tu hành đều phải làm như vậy hết.

Còn tu theo tâm-lý thì vững vàng biết bao, đã ích cho mình mà lại còn độ cho người. Khỏi phải quá nhọc nhằng vì sự cúng lạy mất thì giờ, con người được thong thả, trí-huệ càng phát mau. Đã hiểu Đạo là tâm, Phật là tâm, mình tha-hồ học hỏi và suy nghĩ, không bị một cái tập-tục nào, một sự quen-tánh nào trói buộc mình. Nhờ đó mà can-đảm càng nhiều, nghị lực càng lớn, lòng đạo càng mở rộng ra. Không ai làm chủ mình, không một đấng nào, một nhơn-vật nào ép bức mình theo họ được, ấy mình đã sáng suốt quá rồi.

Nhờ sự giác-ngộ đó mình hiểu đạo lành, nghiệp ác, đâu còn gây dữ mà làm gì. Mình bèn tiếp giúp và cứu độ người. Việc mình thấy biết hay, liền đem ra chỉ cho người. Mắt mình là mắt người, tay mình là tay người. Há không phải là cách tu cao thượng sao? Lại bởi nhờ tu mới có tiến-bộ: những nước mà ta gọi là văn-minh bây giờ, đã phải tốn bao nhiêu công-trình tu tập trau dồi, nay mới đứng ngồi trên trước ở hoàn-cầu. Ta cũng đã tu lâu rồi nên mới được làm người, tiến bước hơn muôn vật; mà có lẽ trong chúng-ta đây, không mấy người tụng niệm và cầu khẩn một cách hèn nhát, duy kỷ đâu. Chư Bồ-tát, Phật hoặc Ngọc-hoàng Thượng-đế thuở kia đều là người biết tu mà đắc quả, ta cũng là người, ta cứ noi theo gương trước thời ta sẽ tiến-bộ rất mau. Nếu ta biết kẻ khác có phương-pháp hay mà được hưởng quả tốt, ta cứ làm như họ đi, xả thân mà làm sự chánh đáng, hiền lành và học nghĩa lý, thi hành nhơn-đạo thì ta sẽ được ngôi cao và danh lành chớ gì! Chớ phương gì làm nô-lệ trong sự vái lạy và khẩn cầu! Mà các đấng cũng không màng sự ràng buộc không ích gì cho các đấng mà lại làm cho kẻ trong cuộc còn mê tâm nữa, ta hãy tầm cách hiểu mình, thống-trị lấy mình và giúp người giúp đời, ấy là sự tu hoàn-toàn, ấy là triết-lý nhà Phật vậy.

                                                                                                       Đ . T . C.

Mục-lục

Mấy lời đầu

I.- Những tích có ý nghĩa về triết-lý

1. Tứ đại

2. Nói nhiều thì hại

3. Chuyện bầy khỉ

4. Không ai tránh khỏi chết

5. Chuyện người thay hình đổi xác

6. Mấy vị sứ-giả báo tin chết

7. Ba cổ xe

8. Phải giữ mực trung

9. Trí - huệ

10. Nghiệp - báo (Hưởng phước, Thọ tội)

11. Đức nhẫn - nhục hoàn - toàn

12. Hài - đàm về nhục - dục

13. Chuyện người tài - tử

14. Chuyện người trốn dưới giếng

15. Phương-thế để dứt bỏ sự vui

16. Thân-thể và tâm - thần

17. Phép huyền - diệu

18. Muốn được phước

19. Ai cũng thương lấy mình

20. Của đời là giả dối

21. Chuyện cái đầu người - ta

II.- Vấn - đáp về đạo - lý

1. Không có ta

2. Con số

3. Tranh - biện

4. Cách nói chuyện của nhà đạo-đức và của nhà vua chúa

5. Mục-đích đời đạo-đức

6. Tại sao phải luân-hồi

7. Những phương - pháp để giải - thoát

8. La-hán biết mình không còn luân-hồi

9. Thông - minh, trí - huệ và sự lầm lạc

10. Danh - sắc

11. Nguyên-nhơn bất bình-đẳng

12. Lửa địa - ngục

13. Tại sao biết Niết-bàn là cảnh sướng?

14. Phật có ra đời không?

15. Phật có phải là cao thượng hơn các chúng-sanh không ?

16. Lấy chi làm bằng-cớ mà gọi Phật là cao thượng hơn hết?

17. Tại sao nhà sư săn sóc lấy thân?

18. Tại sao Phật ban hành Giải-luật từng lần?

19. Tại sao Phật không giống cha mẹ?

20. Trí nhớ

21. Nhơn-quả

22. Từ mặt đất đến cõi Trời

23. Làm ác mà không biết thì tội nặng

24. Thân thể có thể bay

25. Người Phật-tử không nên tự sát

III.- Những bài kệ luận

1. Thảo - am

2. Thoát trần

3. Dứt sự đời

4. Cái thất cũ

5. Già, bịnh chết

6. Mầng gặp Phật

7. Khuyên em dứt bỏ công - danh

8. Hãy chọn bạn

9. Cảnh thanh nhàn nơi động

10. Chốn sơn lâm

11. Cuộc đời thanh-tịnh

12. Giải - thoát

13. Chẳng còn luyến - ái

14. Nhà sư đắc đạo

15. Phải thống-trị tâm-ý

16. Về sứ giận

17. Đi lần đến cõi Bồ-đề (Bồ-đề hành Kinh)

IV.- Chư Tổ-sư Tây - Thiên

Hai mươi tám đời Tổ

1. Ca - Diếp

    Chuyện Ca-Diếp không màng sự đời

    Ca-Diếp đọc Kệ phó Pháp cho A-Nan

2. A nan-đà

3. Thương - na - hòa - tu

4. Ưu-ba-cúc-đa

    Chuyện Ưu-ba-cúc-đa độ ả hoa-khôi

    Ưu-ba-cúc-đa phó Pháp, truyền Kệ

5. Đề - đa - Ca

6. Di - già - Ca

7. Bà-tu-Mật

8. Phật - đà - nan - đề

9. Phật - đà - mật - đa

10. Hiếp - Tôn - giả

11. Phú - na - dạ - xa

12. Mã - Minh

Mực trung

Sự bố - thí

Hai người đờn - bà ăn xoài

Sự giải - thoát

Bình-đẳng trước Phật - pháp

Kẻ trộm qui-y

Tổ Mã-Minh phó Pháp và truyền Kệ

13. Ca tỳ - ma - la

14. Long - thọ

Thuyết không

Quả - vị Bồ - tát

Thơ khuyến thiện

Tổ Long-thọ phó Pháp và truyền Kệ

15. Ca - na - đề - bà

     Tổ Ca - na - đề - bà phó Pháp và truyền Kệ

16. La - hầu - la - đa

17. Tăng - già - nan - đề

18. Tăng - già - da - xá

19. Cưu - ma - la - đa

20. Xà - dạ - đa

     Tổ Xà-dạ-đa phó Đại pháp

21. Bà - tu - bàn - đầu

Làm thế nào đắc Bồ-đề-tâm

Tổ Bà-tu-bàn-đầu phó Pháp và truyền Kệ

22. Ma - nô - la

23. Hạc - lặc - na

24. Sư - Tử Tỳ - kheo

25. Bà - xá - tư - đa

26. Bất - như - mật- đa

27. Bát - nhã - đa - la

28. Bồ - đề - Đạt - ma

V.- Chư Tổ-Sư Đông-Độ

      Sáu đời Tổ nối truyền

VI.- Phụ trương

      Tư-tưởng

• 1
• 2
• 3
• 4
• Trang kế
 Trang cuối