Trang chủ

Thông tin tra cứu

TÂM VÀ ĐẠO

Quán tưởng về cuộc sống trong đạo Phật

Nguyên tác: THE MIND ANH THE WAY

AJAHN  SUMEDHO

Người dịch Susanta Nguyễn

LỜI NGƯỜI DỊCH

Con đem hết lòng thành kính đảnh lễ Đức Thế Tôn, Ngài là bậc Ứng Cúng cao thượng, được chứng quả Chánh Biến Tri, do Ngài tự ngộ, không thầy chỉ dạy.

Năm 1995, nhà xuất bản Phật giáo Wisdom Publica tions ở Boston , Mỹ yêu cầu Giáo hội Phật giáo Nguyên thủy Anh phổ biến những bài viết của Đại đức Sumehdo về quan điểm và cách tiếp cận của đạo Phật về những vấn đề của con người hiện đại. Mục đích là giúp các Phật tử Mỹ tu tập tốt hơn và người dân phương Tây có dịp làm quen với đạo Phật – một tôn giáo có mặt ở Á châu từ hơn hai ngàn năm nay, được du nhập vào phương Tây từ thế kỷ 19 và ngày càng phát triển, nhất là ở Bắc Mỹ.

Tu viện Cittaviveka ở Chitthurst, West Sussex, Anh quốc cử Đại đức Sucitto và một số tăng ni làm công việc tập họp và biên tập lại những bai viết của Đại đức Sumedho theo những đề tài đã được yêu cầu. Theo lời của Đại đức Sucitto, ban biên tập nhận thấy nếu chỉ trình bày quan điểm Phật giáo về những vấn đề của xã hội hiện đại thì sẽ không đủ. Đôc giả cần được trang bị thêm với những kiến thức cơ bản về giáo lý và phương pháp tu tập trong đạo Phật hầu có thể tiếp thu và hiểu rõ hơn những quan điểm của đạo Phật về những vấn đề của xã hội hiện đại. Vì thế, ban biên tập thêm hai phần quan trọng, đó là những vấn đề giáo lý cơ bản và phương pháp hành thiền của Phật giáo nguyên thủy. (5)

Tập sách này gồm 20 bài pháp do Đại đức Sumedho giảng cho các Phật tử tại Anh và được chia làm 3 phần. Phần I gồm 7 bài về Pháp học hay những giáo lý cơ bản của đạo Phật như Tứ Diệu Đế, Tam Bảo, Nghiệp và Tái sinh, Niết Bàn v.v…Phần II gồm 6 bài về Pháp hành hay những pháp thanh lọc tâm như Quán hơi thở, ghi nhân không gian, sống trong hiện tại v.v…Phần III gồm 7 bài về cách tiếp cận của đạo Phật với những vấn đề hiện đại như Tự do, Gia đình, Giáo dục, Sự sống và sự chết, Xã hội toàn hảo, Tương lai của con người v.v…Vì thế, Tâm và Đạo không phải là một quyển sách hoàn chỉnh và hệ thống về giáo lý đạo Phật hay phương pháp hành thiền. Nó cũng không đề cập hết tất cả những vấn đề của con người hiện đại. Nó không phải là một tập sách nghiên cứu hay học thuật. Như tựa quyển sách có ghi rõ, nó chỉ là những quán tưởng về cuộc sống của Đại đức Sumedho một nhà sư người Mỹ đã tu theo Phật giáo nguyên thủy hơn 30 năm tại các miền rừng núi xa xôi và hèo lánh ở Thái Lan và Anh quốc.

Tập sách có môt sức sống và sức mạnh jkỳ lạ làm thức tỉnh con người. Nằm ẩn phía sau những quán tưởng về cuộc sống hình như rất bình thường, nhẹ nhàng và tản mạn này là năng lượng từ bi bao la và cái nhìn trí tuệ xuyên thấu của Đại đức Sumedho. Trong phần giới thiệu này, chúng tôi sẽ không nói nhiều về chất lượng từ bi và trí tuệ của tác phẩm để quý độc giả có thể tự mình tiếp nhận hương vị pháp báo tỏa ra từ tác phẩm. Chúng tôi chỉ muốn giới thiệu ngắn về pháp môn mà Đại đức Sumedho tu học với ngài Ajhan Chah vì pháp môn có ảnh hưởng rất lớn trên con đường phát triển tâm linh và cái nhìn của tác giả về cuộc đời.

Ngài Ajahn Chah là một trong những vị sư hiếm có và nổi tiếng trong thế giới Phật giáo nguyên thủy. Ngài và các đệ tử của ngài tu theo hạnh đầu đà (Dhutanga), còn được gọi là tu khổ hạnh, ở những nơi hẻo lánh các xa dân chúng địa phương. Họ sống trong những cái “cốc” hay những cái chòi nhỏ bằng tre nứa đơn sơ, rải rác chung quanh ngôi chùa. Thỉnh thoảng , các nhà sư tu theo hạnh đầu đà đã có thể rời cốc, đi lang thang trong rừng, sống dưới những gốc cây, với muỗi mòng, rắn rít, thú rừng, gió mưa và nóng bức nhiệt đới. Từ tờ mờ sáng, họ phải đi vào làng cách xa từ 10 đến 15 cây số để khất thực. Ai cho gì ăn nấy. Có khi đó chỉ là một nắm xôi với chút muối ớt. Có khi không có gì hết. Đến mười giờ họ phải trở về cốc để thọ thực và ăn xong trước 12 giờ trưa. Từ 12 giờ trưa cho đến sáng ngày hôm sau, họ chỉ được uống nước chứ không ăn gì hết. Không than phiền. Mục đích chính của cuộc sống khổ hạnh là tập kiên nhẫn và chịu đựng để tồn tại trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Trong hoàn cảnh tu tập như thế, chư tăng không thể học và nghiên cứu kinh điển nhiều. Trái lại, họ tập trung hành thiền và giữ gìn giới luật – những giới luật được thiết lập từ thời Đức Phật. Có hơn 227 giới chính và hàng ngàn giới phụ mà các vị tỳ kheo phải giữ từ cách mặc y, rữa bát, đến quan hệ với thầy tổ, các bạn đồng tu, thiện tín, và môi trường thiên nhiên…tỳ kheo phải giữ từ cách mặc y, rửa bát, đến quan hệ với thầy tổ, các bạn đồng tu, thiện tín và môi trường thiên nhiên..Cuộc sống khổ hạnh như thế là môi trường tốt nhất cho những tâm bất thiện như dễ duôi, phóng dật, hoài nghi, trạo cử, sân hận, cô đơn, sợ hãi, tham ái, thích hưởng thụ, ngã mạn, ganh tỵ, không kiên nhẫn, than phiền v.v…ồ ạt và liên tục sinh khởi trong tâm. Và trong hoàn cảnh đó, người tu không có cách nào khác hơn là nhìn thẳng vào những tâm bất thiện này và tập buông bỏ - nghĩa là để cho chúng xảy diễn trong thân và tâm và ra đi một cách tự nhiên; không can thiệp, không sân hận cũng không dính mắc. Đó là cách tu tập giải thoát của những người tu Phật. Ngài Ajahn Chah dạy: “Hãy làm tất cả với tâm buông bỏ. Đừng mong cầu được khen hay sở hữu gì cả. Nếu buông bỏ một chút, chúng ta sẽ được an vui một chút; Nếu buông bỏ nhiều, chúng ta sẽ được an vui nhiều; Nếu buông bỏ hoàn toàn, chúng ta sẽ được an vui hoàn toàn (6)”.

Khi những tâm bất thiện ra đi, trong tâm sẽ chỉ còn lại những tâm thiện. Vì thế, chúng ta thấy nhiều tu sĩ sống khổ hạnh mà vẫn tươi cười và hoan hỷ, thành thật, đơn giản, dễ chịu, mát mẻ, không buông lung, không lượm thượm, trí tuệ sâu sắc, lễ phép, từ bi, an lạc, và nhất là thích khôi hài và vui tính. Đó là thể hiện của những tâm thiện qua thân và tâm của các vị ấy. Ngài Ajahn Chah và Ajahn Sumedho là như thế. Vì thế, khi đọc những quán tưởng về cuộc sống của sư Sumedho, bạn sẽ cảm nhận được những tiếng cười hồn nhiên, năng lượng từ bi ấm áp,tinh thần tự do thật sự, sự chân thật mà ông Jack Kornfield, một học giả Phật tử cái trí tuệ trong sáng, sắc bén và “không khoan nhượng” (uncompromising) (7)

Nếu chữ “tu”được hiểu đơn giản là “sửa”thì trong quá trình dịch tác phẩm của Ajahn Sumedho, những quán tưởng của sư đã giúp chúng tôi “sửa”mình rất nhiều. Cái nhìn trí tuệ của sư về những điều hết sức đơn giản trong cuộc sống như nghe một bản nhạc, nhìn một tấm quảng cáo, uống một ly nước, ngắm một đóa hoa, trò chuyện với bạn bè v.v…đã làm chúng tôi giật mình tỉnh thức: “À,thế mà từ bấy lâu nay, mình cứ làm như vậy, nghĩ như vậy…Mình đã không thấy và không hiểu…”Từ đó, chúng tôi “sửa”cách nhìn và cách sống của mình.

Xuyên suốt những bài pháp, Ajahn Sumedho luôn nhắc chúng ta chánh niệm, tỉnh giác và khẳng định đây là con đường duy nhất giúp chúng ta đi đến giải thoát. Sư nói ở đâu và bất cứ lúc nào, chúng ta cũng có thể chánh niệm nếu chúng ta nhớ đến nó và sử dụng nó. Những lời sư dạy nhắc chúng tôi nhớ đến nó và sử dụng nó. Những lời sư dạy nhắc chúng tôi nhớ lại những lời dạy của Đức Phật trong Kinh Đại Niệm xứ (Sati Patthana Sutta): “Đây là con đường duy nhất để thanh lọc tâm chúng sanh, chấm dứt lo âu, phiền muộn, uất ức than khóc, diệt khổ thân và khổ tâm, đạt Thánh đạo và Giác Ngộ Niết Bàn. Đó là Tứ Niệm Xứ (…) Này các thầy tỳ khưu , ở đây, tỳ khưu quán sát thân trong thân, tinh cần, tỉnh giác và chánh niệm để loại bỏ mọi tham ái và ưu phiền sân hận trong cõi đời 8 (…)

Về hình thức, đây là những bài giảng pháp nên văn của tập sách là văn nói, không phải văn viết. Khi biên tập những bài giảng nầy, sư Sucitto có ý muốn giữ nguyên văn nói bằng tiếng Anh để đọc giả có thể vừa “thấy” và “nghe”được pháp của sư Sumedho (9). Khi dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt, chúng tôi tôn trọng nguyên tắc giữ đúng nội dung và nguyên văn nói của tác giả. Tuy nhiên vì có những phần văn nói, mà nếu dịch nguyên văn sang tiếng Việt, sẽ không thích hợp, nên chúng tôi mạn phép điều chỉnh phần nào phong cách diễn tả của tác giả để độc giả Việt Nam có thể tiếp thu dễ và hiểu rõ hơn. Vì trình độ hiểu Pháp của chúng tôi còn thấp và khả năng dịch thuạt còn nhiều giới hạn nên tập sách dịch này chắc chắn có nhiều khuyết điểm. Chúng tôi xin chân thành sám hối trước Tam Bảo và kính mong quý đọc giả tha thứ về những sai sót và khuyết điểm trong tập sách này.

Susanta Nguyễn

Montréal , Quebec , Canada, 2004

(5) Ajahn Sumedho, The Mind anh The Way, Wisdom Publications, Boston, 1996. Phần giới thiệu của Ban biên tập tr. Xv

(6) Ajahn Sumedho. Sách đã dẫn, tr. Xix

(7) Ajahn Sumedho. Teachings of a Buddhist Monk, tr.17

(8) Sayadaw U Silananda. Kinh Đại Niệm Xứ. Tỳ kheo Khánh Hỷ dịch, Như Lai Thiền Viện, San Jose, 1999, tr. 271-272. Những chữ nhấn mạnh là của người dịch

(9) Ajahn Sumedho. The Mind anh The Way. Phần giới thiệu của Ban biên tập . tr.xxii

 MỤC LỤC

Ajahn Sumedho                                                                                  

Lời người dịch                                                                                     

PHẦN I TIẾP CẬN VỚI PHÁP                                                                

1.- Phật giáo có phải là một tôn giáo không?                                                         

2.- Tứ Diệu Đế                                                                                     

3.- Quy y Tam Bảo                                                                              

4.- Tâm từ                                                                                            

5.- Nghiệp và tái sinh                                                                         

6.- Tâm và vũ trụ                                                                                

7.- Niết Bàn                                                                                          

PHẦN II TÂM TỈNH THỨC                                                                     

8.- Hành thiền                                                                                      

9.- Quán niệm hơi thở                                                                                  

10.- Thanh lọc tâm                                                                              

11.- Ghi nhận không gian                                                                           

12.- Sống với thực tại                                                                         

13.- Các đề mục tu tập hàng ngày                                                              

PHẦN III SỐNG ĐẠO                                                                               

14.- Tự do của tâm thức                                                                              

 15.- Học làm điều thiện                                                                                

16.- Con người và đời sống gia đình                                                          

  17.- Giáo dục con người về cuộc đời                                                 

18.- Về một xã hội toàn hảo                                                               

19.- Về sự sống và sự chết                                                                           

20.- Hướng về tương lai                                                                               

Các ảnh trong sách                                                                             

Đại đức Ajahn Sumedho                                 

Ngài Ajahn chah và các đệ tử                          

Đi khất thực                                                     

Hành thiền trong rừng                                                                           

Hành lễ                                                             

Học Pháp                                                                                              

Hình bìa: Phật nhập Niết Bàn, tượng đá, Cố đô Ajanta, tỉnh Maharashtra, Tây Ấn Độ, thế kỷ thứ VI

• 1
• 2
• 3
• 4
• Trang kế
 Trang cuối