Trang chủ

Thông tin tra cứu

CỔ VĂN VIỆT NAM

Ôn Như Hầu

CUNG OÁN NGÂM KHÚC

Vân Bình Tôn Thất Lương

(Giáo sư trường trung học Đồng Khánh và Khải Định-Huế)

Dẫn giải và chú thích

Nhà xuất bản Tân Việt

LỜI TỰA

“Cung –oán ngâm khúc”là một áng văn chương tiếng Việt rất cao và rất khó của Ôn –như Hầu tiên sinh soạn từ đời Hậu Lê, đem hành thế đã hơn trăm năm và cũng đã liệt vào hạng giáo-khoa thư để dạy quốc-văn cho các cấp Trung –học và Đại-học ở các trường công, tư trong nước.

Một áng văn-chương quan trọng như thế, tất phải có thêm lời dẫn-giải chú-thích rất tinh –tường và phân tích từng đoạn lạc phân minh, hầu được đủ nghĩa lý và tài liệu để giảng cầu luyện tập quốc văn và cổ-điển. Vì những câu văn của Ôn-như Hầu tiên sinh viết có nghĩa lý rất cao, hơn cả các tập truyện và ca ngâm khác , ý nghĩa thâm thúy khác thường, giống như kinh, truyện đời Chu, Tần, Sở, Hán và Đường, Tống, tất phải có thêm lời thể chủ đại toàn thì mới hiểu được, chứ chẳng phải chú thích dẫn-giải như những tập “Cung oán ngâm khúc”từ trước nay đã dùng.

Thường ngày trong các trường dạy quốc-văn theo lối cũ từng quen, mỗi khi muốn dạy một đoạn nào ở tập thơ nào, các giáo sư khiến học sinh phải tự soạn lấy bài rồi đem đọc và giảng. Lối dạy ấy vẫn đúng, nhưng nếu có tài-liệu đầy đủ như văn chương Âu-Á thì mới mong học sinh tự soạn bài là có bổ-ích ở nơi sự khảo-cứu giảng cầu.

Trái lại những tập thơ văn xưa của ta có phần nào hoàn bị ở nơi chú thích dẫn giải, dù có ít nhiều lời chú thích thì cũng sơ sài thiếu khuyết chẳng thông sướng rạch ròi đã đành, còn phần sai lầm đường khác, thì kẻ học sinh bằng vào đâu mà soạn bài? Nếu có tìm người biết hơn mà hỏi, thì tưởng chẳng ngoại như lời chú thích đã nói trên kia mà thôi, cứ vẫn lầm, vẫn thiếu, vẫn không có từ chương quán xuyến, mạch lạc phân minh, khkông khỏi nhận lầm chữ Lỗ (  ) ra chữ Ngu (  ), đọc chữ Đế (  ) thành chữ Hợi (  ), bắt râu cha nọ, đặt cằm mẹ kia.

Tôi được lạm dự vào phần giáo-sư đã lâu, lại có lòng chăm lo dạy dỗ theo phương pháp có căn bản thực tế, và do thiển nhập thâm, lo bảo-tồn nền học vấn cho có nghĩa lý chính đáng, muốn đem hết văn-chương cổ Việt mà lâu nay đã hành thế, còn thiếu khuyết phần chú-thích dãn giải mà chú thich1 dẫn giải lại cho hợp lối phổ-thông, ở sự giáo hóa trong các trường học.

Đã xuất bản được vài tập và cứ tiếp tục làm theo, nguyền đem sự đã học hơn năm mươi năm về trước mà bổ khuyết cho kẻ hậu học; điều gì biết đem tỏ bày, điều gì chưa biết đem ra nghiên cứu, mkong đắp nền văn-hiến của nước nhà ngày một thêm vững thêm cao ở nơi sức mọn mảy may.

Nhân tiện đây tôi nói thêm mấy lời người xưa đã nói ở trong sự học vấn, và cái thiên phận, thiên tài của kẻ học giả: “Mười năm học có thể thi đỗ ông tứ, ông cử, ba mươi năm chưa chắc học đã nên nhà thơ” (thập niên tố đắt nhất cử tử, tam thập niên tố bất đắt nhất thi ông)

Vậy muốn chú thích dẫn giải văn chương của những nhà thơ, tất phải có thiên tài thiên phận, lại phải trầm tẩm nơi nồng úc tinh- ba lâu rồi mới được vậy.

Tôi tuổi già học dốt, chẳng có tài năng, chỉ có một điều chăm học, từ trắng răng đến bạc đầu, và có tính ưa trước-thuật, kết bạn cùng các nhà văn học trứ danh cho khỏi bề cô-lậu quả văn.

Nếu sự trước-thuật được toại lòng, ấy là sự hiểu học khỏi phụ tôi; hơn nữa là các bậc cao minh quân-tử lượng tình cho tôi, nếu có nghĩa lý gì tôi nói còn sai, xin chỉ giáo cho, ấy là tôi cảm tạ vô hạn vậy.

Huế ngày 20 tháng 6 năm 1950

( 6 tháng 5 năm Canh Dần)

Vân Bình Tôn Thất Lương

• 1
• 2
• 3
• 4
• Trang kế
 Trang cuối