NAMHẢI DỊ NHÂN
PHAN KẾ BÍNH
Nhà xuất bản Trẻ
TỰA
Hào kiệt anh tài là khí tinh anh của một nước, cho nên nước nào cũng có, mà thời nào cũng có. Lớn thì gây dựng nên thời thế, tô điểm cho non sông; nhỏ thì lập nên công nghiệp, để danh tiếng về sau; cũng là làm gương cho người đời cả.
Nước Nam ta từ xưa đến nay, trải hơn 4.000 năm, chẳng thiếu gì người tài đức, người danh tiếng; nhưng bởi vì sự tích xa xôi mà không rõ, hoặc vì sử sách biên sót mà không tường. Chỉ còn người nào ghi vào sử, hoặc chép vào ký tái của các tư gia, thì còn có thể lưu truyền lại được.
Nhưng lại ngặt vì sách thì ít, cho nên lưu truyền ra không được rộng. Người ta nói truyện cổ tích chẳng qua chỉ một vài người được trông vào sách, rồi thì truyền khẩu cho nhau, lõm bõm người nhớ khúc này, kẻ nhớ khúc kia, mỗi người truyền đi lại sai, một tí, té ra nhầm lẫn sai cả sự thực của người xưa. Vả chăng mình là người nước Nam, mà sự tích các bậc danh giá trong nước Nam mình không biết, chẳng hóa ra kiến thức của mình kém lắm dư ?
Vì vậy chúng tôi kê cứu trong chính sử và các tạp kỷ tìm những truyện các người có danh vọng, có sự tích lạ lùng, chia ra từng mục, cứ theo thể thức trước sau mà đặt, gọi là “Nam hải dị nhân liệt truyện”, trước là để lưu cái sự tích của người trước, sau là để các văn nhân tài tử xem cho biết anh tài nước mình, thì chẳng những là giúp được khi vui cười, mà cũng có thể tư ích trí khôn được cho người ta nữa.
Còn như những sự quái lạ, là lời tục truyền để lại, thì chúng tôi cũng theo mà chép vào đây, hoặc có, hoặc không, tùy người xem nên lấy nghĩa lý mà đoán, chớ cũng không dám chắc là có những việc ấy cả.
Ngày 27 tháng sáu năm Nhâm Tý, niên hiệu Duy Tân thứ Sáu (le 9 Avril 1912)
Phan Kế Bính cẩn tựa
Lê Văn Phúc hiệu chính
MỤC LỤC
Tựa
CHƯƠNG THỨ I
CÁC BẬC ĐẠI ANH KIỆT
- Trưng Vương
- Bố Cái đại vương
- Đinh Tiên Hoàng
- Lý Thái Tổ
- Lê Thái Tổ
CHƯƠNG THỨ II
CÁC BẬC DANH THẦN
- Lý Thường Kiệt
- Trần Hưng Đạo
- Nguyễn Trãi
- Trịnh Kiểm
- Lương Hữu Khánh
- Phạm Đình Trọng
CHƯƠNG THỨ III
CÁC BẬC DANH HIỀN
- Mạc Đĩnh Chi
- Chu Văn An
- Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Đặng Đình Tưởng
CHƯƠNG THỨ IV
CÁC BẬC VĂN TÀI
- Nguyễn Hiền
- Lương Thế Vinh
- Vũ Công Duệ
- Giáp Hải
- Phạm Trấn, Đỗ Uông
- Lê Như Hổ
- Phùng Khắc Khoan
- Lê Quí Đôn
CHƯƠNG THỨ V
CÁC BẬC MÃNH TƯỚNG
- Lê Phụng Hiểu
- Đoàn Thượng
- Phạm Ngũ Lão
- Nguyễn Xí
- Phạm Tử Nghi
- Đinh văn Tả
- Võ Tánh
- Nguyễn Văn Thành
- Lê Văn Duyệt
CHƯƠNG THỨ VI
CÁC VỊ THẦN LINH ỨNG
- Sử Đồng Tử
- Phù Đổng Thiên Vương
- Tân Viên sơn thần
- Lý Ông Trọng
- Tô Lịch giang thần
- Bạch Mã thần
- Sóc thiên vương
- Liễu Hạnh tiên chúa
CHƯƠNG THỨ VII
CÁC VỊ TIÊN TÍCH
- Từ Thức
- Tú Uyên
- Phạm Viên
- Từ Đạo Hạnh
- Nguyễn Minh Không
- Trần Lộc
CHƯƠNG THỨ VIII
CÁC NGƯỜI CÓ DANH TIẾNG
- Ngô Soạn
- Từ Nhị Khanh
- Tả Ao
- Nguyễn Thị Điểm