GIÁO TRÌNH PALI
(Trọn bộ)
Nguyên tác: The New Pali Course
Tác Giả: Pof. A. P. Buddhadatta, Maha Nayaka Thera
Dịch Giả: Trưởng lão giáo thọ Thích Minh Châu
LỜI DỊCH GIẢ
Viện Đại Học Vạn Hạnh bắt đầu dạy Pali và Tam Tạng Pali vào năm 1964 và sự khó khăn gặp phải là thiếu sách dạy tiếng Pali bằng tiếng Việt. Tuy ban Tu Thư đã xuất bản quyển Trường Bộ Kinh và Thắng Pháp Tập Yếu Luận để giúp cho sinh viên đọc sách tiếng Pali, nhưng vẫn thiếu sách căn bản dạy tiếng Pali. Do vậy, chúng tôi cho ra tập sách này để bổ cứu khuyết điểm ấy.
Có hai phương pháp dạy tiếng Pali. Một là theo truyền thống cũ, “đệ tử ngồi dưới chân thầy” để thầy truyền tâm ấn, đệ tử cần học thuộc lòng nhiều, phải ở hầu hạ thầy ít nhất là hơn 10 năm và thầy dạy có nhiều lắm cũng được 8, 10 đệ tử. Đời sống hiện tại không cho phép chúng ta theo phương pháp ấy. Phương pháp thứ hai là áp dụng kỹ thuật dạy ngôn ngữ hiện đại cho sinh viên học tiếng Pali, phương pháp này đòi hỏi sinh viên nắm ngay then chốt văn phạm Pali, học hỏi một số ngữ vựng Pali cần thiết rồi ứng dụng ngay những điều đã học vào các bài tập dịch, từ tiếng Pali ra tiếng Việt và tiếng Việt ra tiếng Pali. Ngoài ra, sinh viên được bổ túc bằng những bài tập đọc trích từ những bộ sách Pali đã được soạn thảo. Nhờ vậy sinh viên phải tích cực tìm hiểu cơ cấu văn phạm, nhớ kỹ những ngữ vựng cần thiết và đọc được ngay trong bản chánh Pali.
Chúng tôi cho dịch và cho dạy tập sách của Ngài Buddhadata người Tích lan là vì vậy. Tập một giúp cho sinh viên biết được những cơ cấu căn bản của văn phạm Pali, tập hai giúp cho sinh viên đi sâu vào những nét tế nhị sâu sắc của văn phạm và văn học Pali, và xong cuốn hai cũng tức là năm thứ hai, sinh viên đã có thể đọc và thưởng thức các tác phẩm Pali rồi. Đáng lẽ, chúng tôi phải tự mình soạn một sách dạy Pali riêng cho sinh viên Việt Nam nhưng tiếc vì thì giờ quá eo hẹp nên bắt buộc phải dịch quyển sách ở Tích Lan để dạy cho sinh viên Việt Nam. Vả lại, giáo sư biết dạy cho linh động thì sách nào cũng là sách quý cả.
Tôi xin cám ơn Sư Thanh đã giúp tôi làm Ngữ Vựng của tập sách này, một sự giúp sức rất cần thiết đối với công việc bề bộn của chúng tôi trong lúc này. Chúng tôi chỉ mong tập sách này sẽ mở rộng kho tàng của Ba tạng Pali cho sinh viên học giả và Phật tử Việt Nam.
Thích Minh Châu
Viện Trưởng và Giáo Sư Pali
Viện Đại Học Vạn Hạnh
MỤC LỤC
DANH MỤC BÀI TẬP
Tập 1
Tập 2
Tập 3
LỜI GIỚI THIỆU
LỜI DỊCH GIẢ
LỜI TỰA
Tập 1
MẪU TỰ
CÁC TỰ LOẠI
TÁNH, SỐ, VÀ THỂ CÁCH
BIẾN CÁCH CÁC DANH TỪ
CÁCH CHIA CÁC ĐỘNG TỪ PALI
CÁC LOẠI ĐỘNG TỪ
ĐỆ THẤT ĐỘNG TỪ
CHIA ĐỘNG TỪ QUÁ KHỨ
NHÂN XƯNG ĐẠI DANH TỪ
CHIA ĐỘNG TỪ VỊ LAI
BIẾN THỂ CỦA DANH TỪ NỮ TÁNH
MỆNH LỆNH CÁCH
KHẢ NĂNG CÁCH
BẤT BIẾN QUÁ KHỨ PHÂN TỪ
TRUNG TÁNH
VỊ BIẾN CÁCH (nguyên mẫu)
PHÂN LOẠI CÁC DANH TỪ
TÍNH TỪ (THUỘC VỀ ĐẠI DANH TỪ)
PHÂN TỪ HAY TÍNH TỪ THỤ ĐỘNG
QUÁ KHỨ PHÂN TỪ
to dùng với nghĩa xuất xứ cách
TÍNH TỪ
SỐ ĐẾM
Biến cách của số đếm
TRẠNG TỪ
CÚ PHÁP
THỨ TỰ CỦA CÂU
HÒA HỢP
KHOÁNG TRƯƠNG VÀ PHÂN TÍCH CÂU
THỤ ĐỘNG THỂ
QUÁ KHỨ PHÂN TỪ
CÁC ĐỘNG TỪ SAI BẢO
CHỮ VIẾT TẮT
NGỮ VỮNG PALI – VIỆT
NGỮ VỮNG VIỆT – PALI
Tập 2
KHẢO SÁT THÊM VỀ NHỮNG MẪU TỰ
LUẬT HỢP ÂM (SANDHI)
I - LUẬT HỢP ÂM NGUYÊN ÂM (SARASANDHI)
II. HỢP ÂM PHỤ ÂM (Byanjanasandhi)
III. HỢP ÂM VỚI M (NIGGAHITA - SANDHI)
HỢP ÂM HỖN HỢP (MISSAKASANDHI)
DANH TỪ HỢP THẾ (SAMASA)
HỢP THẾ TĨNH TỪ (KAMMADHARAYA)
HỢP THỂ ĐỊNH SỐ
HỢP THỂ DANH TỪ TƯƠNG THUỘC (TAPPURISA - SAMASA)
HỢP THỂ HỘI TỤ (DVANDASAMASA)
HỢP THỂ TRẠNG TỪ (AVYAYIBHAVA - SAMASA)
HỢP THỂ LIÊN TỪ ((BAHUBBIHI)
HỢP THỂ PHỨC TÁNH
ĐỘNG TỪ
CÁC CÁCH, THÌ CỦA ĐỘNG TỪ
TIẾP ĐẦU NGỮ CỦA ĐỘNG TỪ
THỤ ĐỘNG THỂ
TIỀN TRÍ TỪ CHỈ SỰ SAI BẢO
CÚ PHÁP PALI
VỊ TRÍ CỦA NHỮNG TIẾNG TRONG MỘT CÂU
SỰ HÒA HỢP
ĐỆ NHỊ CHUYỂN HÓA NGỮ (TADDHITA)
I- LOẠI THỨ NHẤT LẠI ĐƯỢC CHIA THÀNH:
II. LOẠI THỨ HAI: CHUYỂN HÓA NGỮ DANH ĐỘNG TỪ (BHAVATADDHI)
III. BẤT BIẾN CHUYỂN HÓA NGỮ VÀ TRẠNG TỪ CHUYỂN HÓA NGỮ
(AVYAYATADDHITA)
ĐỆ NHẤT CHUYỂN HÓA NGỮ HAY KITAKA
TIẾP VỊ NGỮ KITA - HIỆN TẠI PHÂN TỪ
NHỮNG ĐỆ NHẤT CHUYỂN HÓA NGỮ KHÔNG PHẢI PHÂN TỪ
NHỮNG ĐỆ NHẤT CHUYỂN HÓA NGỮ BẤT BIẾN
NGỮ VỰNG
CHỮ VIẾT TẮT
NGỮ VỰNG PALI – VIỆT
NGỮ VỰNG VIỆT – PALI
Tập 3
CHƯƠNG I: VỀ NHỮNG BIẾN CÁCH VÀ CÁCH CHIA ĐỘNG TỪ
NHỮNG HÌNH THỨC ĐẶC BIỆT CỦA VÀI DANH TỪ VÀ TĨNH TỪ
MỘT VÀI DANH TỪ NỮ TÁNH ĐẶC BIỆT
BIẾN CÁCH CỦA DANH TỪ TRUNG TÍNH
MỘT VÀI TĨNH TỪ VÀ ĐẠI DANH TỪ ĐẶC BIỆT
BIẾN CÁCH DANH TỪ NGHI VẤN
NHỮNG CON SỐ BÀN THÊM CHI TIẾT VỀ NHỮNG CON SỐ HÌNH THỨC VỊ LAI, NGHĨA QUÁ KHỨ CỦA ĐỘNG TỪ
NHỮNG TIẾNG THAY THẾ ĐẠI DANH TỪ TỰ QUY
MỘT VÀI TIẾNG ĐÒI HỎI SỞ DỤNG CÁCH
CHƯƠNG II: ĐỘNG TỪ CÓ GỐC LÀ DANH TỪ
Động từ diễn tả thành âm
Động từ chỉ ước muốn
Tiếp vĩ ngữ “Sa”
Tiếp vĩ ngữ “cha” (= t + sa = ccha)
Tiếp vĩ ngữ “kha” (j + sa = kha)
CHƯƠNG III: THỤ ĐỘNG THỂ
CHƯƠNG IV: PHÂN TÍCH CÂU
KHOÁNG TRƯƠNG
THUẬT TỪ VÀ KHOÁNG TRƯƠNG
TRẠNG TỪ
ĐỊNH NGHĨA MỆNH ĐỀ
NHỮNG MỆNH ĐỀ TRẠNG TỪ KHÁC NHAU
CHƯƠNG V: CÚ PHÁP CỦA DANH TỪ
CHỦ CÁCH
ĐỐI CÁCH
SỞ DỤNG CÁCH
CHỈ ĐỊNH CÁCH
XUẤT XỨ CÁCH
SỞ THUỘC CÁCH
ĐỊNH SỞ CÁCH
MỘT SỐ BIẾN CÁCH ĐÔI KHI ĐƯỢC DÙNG ĐỂ DIỄN ĐẠT Ý NGHĨA CỦA BIẾN CÁCH KHÁC
CHƯƠNG VI: LÀM THẾ NÀO ĐỂ RÚT NGẮN MỘT CÂU
CHƯƠNG VII: ĐỊNH NGHĨA NHỮNG BẤT BIẾN TỪ
CHƯƠNG VIII: MỘT VÀI THÀNH NGỮ VÀ ĐOẠN VĂN KHÓ
NGỮ VỰNG PALI VIỆT