Tìm Sách

Văn Hóa -Văn Học Việt Nam >> SaiGon năm xưa


Xem tại thư viện

Thông tin tra cứu

  • Tên sách : SaiGon năm xưa
  • Tác giả : Vương Hồng Sển
  • Dịch giả :
  • Ngôn ngữ : Việt
  • Số trang : 343
  • Nhà xuất bản : TP. Hồ Chí Minh
  • Năm xuất bản : 1994
  • Phân loại : Văn Hóa -Văn Học Việt Nam
  • MCB : 1201000006521
  • OPAC :
  • Tóm tắt :

SAIGON NĂM XƯA

VƯƠNG HỒNG SỂN (343 trang)

NXB TP. HCM

TỰA

Bởi thấy tôi là người trong nam, đầu pha hai thứ tóc, làm việc trong một cơ quan chuyên môn, thêm có tánh ham chơi cổ ngoạn, tom góp giấy má cũa đầy nhà, rồi tiếng đồn truyền ra: tôi sành sỏi truyện xưa, tôi giỏi kê cứu điển cổ, báo hại phần đông văn hữu Bắc và Trung, ông nào quen một đôi lần, hết năm ba câu lấy lệ, làm gì cũng hỏi vặn tôi về:

“gốc tích  hai chữ SAIGON”

Nói ư? - Chỉ bày cái dốt của mình ra!

Nín ư? - Người cười, càng thêm khó chịu!

Thôi thì còn một cách: ôm mớ tài liệu thâu thập bấy lâu – dù hay dù dở, dù chưa bằng bụng, mình biết lấy mình – bày hết, trình hết ra đây, - mặc tình các vị xa gần tùy thích lựa chọn; “tóc tơ cặn kẽ đuôi đầu”, dù chẳng làm nên cái bánh ngon, cũng được tiếng là không xấu bụng!

Đối với các bạn nhỏ hiếu học, tôi xin nói lớn:

1. Chỗ nào các bạn thấy mới, đừng sợ: ấy tôi đã cân nhắc kỹ càng cứ tin cứ dùng “coi vậy mà xài được”!

2. Chỗ nào còn chưa “êm”, nhờ các bạn chỉ giùm, nếu tìm cách bổ khuyết càng tốt, gọi giúp lẫn nhau: già thua trẻ không xấu, mắc cỡ bậy, hay gì?

Đối với các học giả, các bậc lão thành, các vị cố cựu đất Saigon, tôi xin “nghiêng tai nghe dạy, tôi xin chấp tay đứng hầu”.

Học giả tiền bối trong Nam, cụ Trương Vĩnh Ký trong “Excursions et Reconnaissances” (tạp chí về du lãm và thám hiểm), Tập số 23, tháng Năm và Sáu năm 1885, và viết một vài khảo cứu Pháp văn “Souvenirs historiques sur Saigon et ses environs” (Ký ức lục khảo về lịch sử Saigon và vùng phụ cận) Bài viết 25 năm sau năm Nam kỳ thất thủ (1859-1885)

Nay tôi dựa theo bài ấy làm nồng cốt mà kể tiếp, nhắc lại những sự biến đổi từ thuở đó cho đến ngày Saigon trở về với dân Việt, ngót một trăm năm.

Bắt tay vào việc, cốt ý của tôi là muốn cống hiến ra đây mớ hiểu biết lụn vụn và mớ nghe thấy vặt vãnh về Saigon. Cũng nghĩ nếu phải sụt sè, đến ngày xuống lỗ, chắc gì ôm theo được? (mà chừng đó ôm theo ích gì cho ai?) - Ở đây tôi chú trọng nhiều nhất  là những đoạn sử vụn vặt buổi giao thời: Pháp – Nam – Chà - Chệc chung đụng, những chuyện “Tây đến Tây đi”, những việc cho ai nói rõ ràng, may tôi được nghe tận tai, hoặc thấy  tận mắt, nhiều đoạn do hiểu biết riêng, lắm đoạn nhờ các cố lão thuật lại. Tôi không dám chắc đúng cả, nhưng “ăn trầu gẫm mà nghe”, bay giờ chưa nói đợi lúc nào? Có nói có cãi, lần hồi mới phân ra sự thật

Tôi không quên cám ơn anh bạn thân Lê Ngọc Trụ , người nhau rún Chợ Lớn, đã dày công giúp tôi xây dựng tập nhỏ này.

Cũng như tôi không dám quên ơn tất cả các bạn xa gần đã góp sức cùng tôi, trong số, điển hình nhất, có anh Mười Minh tải Đặng Văn Ký, người đồng cảnh ngộ với cụ Trần Trọng Kim Tân Gia Ba thuở nọ. Nay Anh Mười nằm khoảnh làm ẩn sĩ, ấp Đông Nhì, Gò Vấp. Anh không làm gì hết, nhưng anh dày công ủng hộ tôi về mặt tinh thần, giúp thêm ý kiến, và đã đổ  nhiều bọt oáp trong khi cùng tôi tìm hiểu địa điểm “Mả Ngụy” ngày nay năm nơi đâu!

Còn một người nữa, bạn già với nhau, ông Hoàng Xuân Lợi, họa sĩ Viện Bảo tàng. Mấy ảnh chụp khéo, mấy bức địa đồ công phu không có, làm sao tập nhỏ này thành hình

- Bác Lợi, cảm tình chất chứa tận đáy lòng, tôi vội gói làm một” gói “tri ân nồng hậu”, xin Bác vui nhận.

                                              Xuân Mậu Tuất (1958)- Xuân Canh Tý (1960)

                                                             VƯƠNG HỒNG SỂN

 

MỤC LỤC

PHẦN THỨ I

Nhắc lại cuộc Nam tiến vĩ đại của dân Việt

Nói dõi tổ tiên, trong cuộc Nam tiến vĩ đại

1. Cõi Nam từ năm 1658- 1753

2. Nối chân Phù Nam trên vùng Thủy Chân Lạp

3. Theo dấu người Tàu, năm 1680 đến miền Nam năm 1778 lặp Đề Ngạn

4. Trở lại dấu vết tổ tiên Việt

PHẦN THỨ II

1. Thử tìm hiểu tới đâu mà có danh từ “Saigon”

2. Nối chân Phù Nam  trên vùng Thủy Chân Lạp là người Cam Bốt

3. Theo dấu người Tàu, năm 1680 đến miền Nam năm 1778 lập Đề Ngạn

4. Trở lại dấu vết tổ tiên Việt

PHẦN THỨ III

1. Saigon dưới thời Nguyễn Ánh (1774-1820)

Địa thế Saigon

Thử nhắc lại vài nét ăn thói ở  thôn Quan Lớn Thương

2. Saigon dưới thời Minh mạng (1820-1840)

PHẦN THỨ IV

1. Trở  lại vấn đề tìm hiểu thêm về vị trí SaigonChỗ nào có “Cổ Saigon” thành lũy mà người Cam Bốt gọi là Prici “Nokor”

2. Saigon nơi tụ tập buôn bán  của người Tàu tạo lập từ năm 1778 (De Ngan)

3. Saigon của Việt

Các cơ quan xưa trong thành Saigon

Dạo xem phố phường làng xóm

Dinh thự, công sở, kênh rạch

     a. Từ cột cờ Thủ Ngữ

     b. Từ lộ mé sông vào Chợ Lớn

     c. Bên kia Rạch Bến Nghé

     d. Cầu và kênh rạch vủng Chợ Lớn

     e. Nhà xóm trong Chợ Lớn

PHẦN THỨ V

Cổ tích chung quanh Saigon Chợ Lớn

Chùa Chiền

Sự phát triển của Thiên Chúa Giáo trong Nam (địa phận Saigon)

Các đình thờ thần

SAIGON

CHỢ LỚN

PHẦN THỨ VI

- Nhân vật bản xứ hồi Tây mới qua

- Các thầy ký lục, tính tập, mả tà, các me tây

Các quan chức, văn nhơn, kỳ giả, chủ sòng các chị anh chị bự…

PHẦN THỨ VII

Nhơn vật Hoa kiều hồi Tây mới qua

Chú Hỏa

Chú Hỷ, Nam Long, Nam Hải,Di Sanh Long, Nhị Thiên Đường

Quách Đàm

PHẦN THỨ VIII

Tây đến rồi Tây lại đi (1859-1946)

Aubaret, Sylvestre, Philastre v.v…

Tờ báo “Topinion’ kỳ giả J. Delpil Ganesco

Hãng tàu “Messagerics Fluviales”

Câu lạc bộ thể thao “ Cercle sportil”

KẾT LUẬN

Bảng kê khai các họa đồ Saigon và Chợ Lớn của ông Pincau

Tài liệu tham khảo

Các sách khác thuộc Văn Hóa -Văn Học Việt Nam

Cung oán ngâm khúc
Cung oán ngâm khúc
Di tích lịch sử văn hóa Việt Nam
Di tích lịch sử văn hóa Việt Nam
TRuyện Kiều văn xuôi dành cho người trẻ
TRuyện Kiều văn xuôi dành cho người trẻ
Thơ vịnh Kiều
Thơ vịnh Kiều
Kim Van Kieu (English Translation)
Kim Van Kieu (English Translation)
Kim Vân Kiều Tome II
Kim Vân Kiều Tome II
Văn hóa tín ngưỡng và thực hành tôn giáo người Việt tập I
Văn hóa tín ngưỡng và thực hành tôn giáo người Việt tập I
Hoàng Như Mai văn tập
Hoàng Như Mai văn tập
Ức Trai thi tập
Ức Trai thi tập
Kim Vân Kiều
Kim Vân Kiều
Nhà văn Việt Nam hiện đại – Chân Dung và Phong Cách
Nhà văn Việt Nam hiện đại – Chân Dung và Phong Cách