Trang chủ

Thông tin tra cứu

THIỀN KINH NIỆM XỨ LƯỢC GIẢI

THÍCH THÔNG HUỆ

NXB TÔN GIÁO

LỜI NÓI ĐẦU

Kinh Niệm Xứ, một bài kinh trình bày một cách căn bản về Thiền Vipassana (Minh-Sát-Tuệ), thuộc truyền thống Thiền Nguyên Thủy. Minh -Sát- Tuệ” là sự quán sát sáng suốt, từ đó phát sinh trí tuệ. Nội dung Minh Sát gồm 2 phần. Chánh niệm là an trú vững chãi trong giờ phút hiện tại; Quán niệm là quán sát một cách sâu sắc vào trong ntư thân của thực tại, mục đích nhận ra sự diễn tiến của thực tại ĐANG LÀ bằng tâm định tĩnh. Vipassana chứa đựng nội dung của Chánh niệm, Quán Niệm, Niệm tuệ, Tuệ quán; và nhờ tâm định tịnh mà quán sát các sự vật  mà tuệ phát sinh. thiền Vipassana rất phổ biến luư truyền ở các nước Phật giáo Nam tông như Tích Lan, Thái Lan, Miến Điện…; và hiện nay đang có chiều hướng phát triển  ở các nứơc phương Tây.

Có thể nói, Kinh Niệm xứ có một tầm quan trọng rất lớn trong hệ thống Kinh điển, Nguyên thủy. “Niệm” theo nghĩa thông thường là nhớ, nhưng nghĩa sâu xa hơn là chú tâm, là để ý, không xao lãng. “Xứ” là chỗ , nơi, đối tượng. Thiền Niệm Xứ là thắp áng chánh niệm trên bốn lĩnh vực Thân (Kaya) - Thọ (Vedana) -Tâm ( Citta) – Pháp (Dhamma). Đây là lối thiền tập để nhìn rõ thực tại ĐANG LÀ. Tất cả mọi sự vật hiện tượng xung quanh chúng ta đều luôn luôn chuyển biến, không một phút giây dừng trụ. Nếu chúng ta thực nghiệm chánh niệm tong một oai nghi, mọi hoạt động hàng ngày, đó là chúng ta đang công phu  thiền tập. Bởi vì nội dung căn bản của  Thiên tập là  chánh niệm thì khó mà đạt được thiền chứng. Thiền Niệm Xứ giúp chúng ta khám phá những bí ẩn của Thân - Thọ - Tâm – Pháp. Những bí ẩn này sẽ được khám phá khi ta có chánh niệm.

Kinh Niệm Xứ hay Tứ Niệm Xứ , hiện tại được tìm thấy bốn bản kinh tương đương nói về Thiền pháp này:

1- Phẩm Nhập Đạo, còn gọi là Nhật Nhập Đạo phẩm (con đưòng duy nhất), do Đạt ma Nan Đề đời Đông Tấn dịch từ Phạn ra Hán văn. Bản chữ Việt  nằm trong Kinh Tăng Nhất A Hàm tập 1, trang 132, do Hòa thượng Viện trưởng Thiền viện Trúc Lâm chuyển dịch.

2- Kinh Niệm Xứ - Trung A Hàm do tăng Già Đề Bà đời Đông tấn dịch từ Phạn văn ra Hán văn. Bản chữ Việt là Kinh Niệm Xứ - Trung A Hàm, tập II, trang 563, do Viện Cao đẳng Phật học Hải Đức Nha Trang chuyển dịch.

3- Kinh Đại Niệm Xứ - Trường Bộ  tập II, trang 185, do Hòa thượng Minh Châu dịch từ Pali ra Việt

4- Kinh Niệm Xứ - Trung Bộ tập I, trang131, do Hòa thượng Minh Châu dịch từ Pali ra Việt . Đây là bản kinh chúng tôi chọn đem ra lược giải, vì nội dung trình bày sáng sủa, đơn gọn và mang tính nguyên thủy hơn cả.

Chúng tôi chiêm nghiệm  bài Kinh này thật kỹ, hiểu cho thấu đáo, để phát khởi niềm tin vững chắc vào con đường tu đạo. Kho đã chánh tín, chúng ta mới có thể vượt qua  mọi trở ngại khó khăn để gia công tu tập một cách tinh cần. Một điều cần nói, là dù sau này Phật giáo phát triển thành nhiều Thiền pháp, trong đó có thiền Đại Thừa, Tối Thưọng Thừa…cũng phải đặt căn bản trên các Thiền  Kinh Nguyên Thủy, xem đó là nền móng  trong công phu thiền quán.

Dù sao, những kiến giải của chúng tôi trong Thiền Kinh Niệm Xứ này, cũng chỉ là  như một hạt cát giữa bải sa mạc mênh mông. Kính mong các bậc Thức giả và những ngưòi hữu duyên khi đọc tác phẩm này, vui lòng chỉ bảo cho những điều lầm lỗi thiếu sót, để dịp tái bản được hoàn bị hơn.

Thiền thất Viên Giác

Ngày 19-09 Canh Thìn

THÍCH THÔNG HUỆ

MỤC LỤC

-         LỜI NÓI ĐẦU

-         PHẦN I- CHÁNH VĂN

-         PHẦN II- LƯỢC GIẢI

A. Duyên Khởi

B. Nội dung

I- Quán thân trên thân

1.     chánh niệm qua hơi thở

2.     Chánh niệm qua bốn oai nghi

3.     Chánh niệm qua các hành tướng của thân

4.     Chánh niệm qua các thành phần của thân

5.     Quán niệm qua tứ  đại giả hợp

6.     Quán niệm thi thể trong nghĩa địa

II- Quán thọ trên các thọ

III- Quán tâm trên tâm

IV- Quán Pháp trên các pháp

1.     Đối với năm triền cái

2.     Đồi với năm thủ uẩn

3.     Đối với nội ngoại xứ

4.     Đối với bảy giác chi

5.     Đối với bốn thánh đế

-         PHẦN III- ÁP DỤNG VÀO CÔNG PHU

1.     Những tư tưởng chủ đạo trong Kinh Niệm Xứ

2.     Phương pháp công phu

3.     Kết quả công phu

4.     Kết luận

• 1
• 2
• 3
• 4
• Trang kế
 Trang cuối